Mechanizm Podzielonej Płatności (MPP) od 01.11.2019 r.
Geneza
Po dziesięciokrotnym nowelizowaniu znowelizowanej ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz.U. 2004 Nr 54 poz. 535 z późn. zm.) i w związku z upłynięciem w dniu 01.11.2019 r. okresu vacatio legis, tj. czasu pomiędzy ogłoszeniem (opublikowaniem) aktu prawnego a jego wejściem w życie, należy pokrótce przedstawić zagadnienie Mechanizmu Podzielonej Płatności (MPP).
Zasadniczo, zmiany, które weszły 01.11.2019 r. dotyczą podatników, którzy nabywają bądź dostarczają na terytorium kraju towary objęte Załącznikiem nr 15 do Ustawy o VAT i jednocześnie mają status aktywnego płatnika podatku VAT.
Edit:
Ustawa nie precyzuje, że MPP dotyczy aktywnego płatnika podatku VAT, a używa określenia „podatnik”. Z tego względu, poruszany wątek dotyczy wszystkich relacji B2B (biznes – biznes).
Ponadto, od 01.11.2019 będzie możliwość opłacania innych podatków z rachunku VAT, m. in. składek ZUS, podatku dochodowego, akcyzowego. Również ustawodawca umożliwił płacenie poprzez MPP za wiele faktur (ważne, by dotyczyły jednego miesiąca) oraz wpłacanie zaliczek poprzez MPP.
Załącznik nr 15
Załącznik obejmuje 150 grup towarowych. Są nimi:
| Poz. | Nazwa towaru (grupy towarów)/nazwa usługi (grupy usług) |
| 1 | Węgiel kamienny |
| 2 | Węgiel brunatny (lignit) |
| 3 | Oleje i tłuszcze zwierzęce i roślinne – wyłącznie olej z rzepaku |
| 4 | Koks i półkoks z węgla kamiennego i brunatnego (lignitu) lub torfu; węgiel retortowy |
| 5 | Brykiety i podobne paliwa stałe z węgla kamiennego |
| 6 | Brykiety i podobne paliwa stałe z węgla brunatnego (lignitu) |
| 7 | Emulsje do uczulania powierzchni do stosowania w fotografice; preparaty chemiczne do stosowania w fotografice, gdzie indziej niesklasyfikowane – wyłącznie tonery bez głowicy drukującej do drukarek do maszyn do automatycznego przetwarzania danych |
| 8 | Atrament do pisania, tusz kreślarski i pozostałe atramenty i tusze – wyłącznie kasety z tuszem bez głowicy do drukarek do maszyn do automatycznego przetwarzania danych |
| 9 | Płyty, arkusze, folie, taśmy i pasy z tworzyw sztucznych, niewzmocnionych, nielaminowanych ani niepołączonych z innymi materiałami – wyłącznie folia typu stretch |
| 10 | Żelazostopy |
| 11 | Granulki i proszek z surówki, surówki zwierciadlistej lub stali |
| 12 | Wyroby płaskie walcowane na gorąco, o szerokości >= 600 mm, ze stali niestopowej |
| 13 | Wyroby płaskie walcowane na gorąco, o szerokości < 600 mm, ze stali niestopowej |
| 14 | Wyroby płaskie walcowane na gorąco, o szerokości >= 600 mm, z pozostałej stali stopowej, z wyłączeniem wyrobów ze stali krzemowej elektrotechnicznej |
| 15 | Wyroby płaskie walcowane na gorąco, o szerokości < 600 mm, z pozostałej stali stopowej z wyłączeniem wyrobów ze stali krzemowej elektrotechnicznej |
| 16 | Wyroby płaskie walcowane na zimno, o szerokości >= 600 mm, ze stali niestopowej |
| 17 | Wyroby płaskie walcowane na zimno, o szerokości >= 600 mm, z pozostałej stali stopowej, z wyłączeniem wyrobów ze stali krzemowej elektrotechnicznej |
| 18 | Wyroby płaskie walcowane, o szerokości >= 600 mm, ze stali niestopowej, platerowane, powlekane lub pokrywane |
| 19 | Wyroby płaskie walcowane, o szerokości >= 600 mm, z pozostałej stali stopowej, platerowane, powlekane lub pokrywane |
| 20 | Pręty walcowane na gorąco, w nieregularnie zwijanych kręgach, ze stali niestopowej |
| 21 | Pozostałe pręty ze stali, nieobrobione więcej niż kute, na gorąco walcowane, ciągnione lub wyciskane, włączając te, które po walcowaniu zostały skręcone |
| 22 | Pręty walcowane na gorąco, w nieregularnie zwijanych kręgach, z pozostałej stali stopowej |
| 23 | Pozostałe pręty z pozostałej stali stopowej, nieobrobione więcej niż kute, na gorąco walcowane, ciągnione lub wyciskane, włączając te, które po walcowaniu zostały skręcone |
| 24 | Kształtowniki otwarte, nieobrobione więcej niż walcowane na gorąco, ciągnione na gorąco lub wyciskane, ze stali niestopowej |
| 25 | Kształtowniki otwarte, nieobrobione więcej niż walcowane na gorąco, ciągnione na gorąco lub wyciskane, z pozostałej stali stopowej |
| 26 | Rury przewodowe w rodzaju stosowanych do rurociągów ropy naftowej lub gazu, bez szwu, ze stali |
| 27 | Rury okładzinowe, przewody rurowe i rury płuczkowe, w rodzaju stosowanych do wierceń ropy naftowej lub gazu, bez szwu, ze stali |
| 28 | Pozostałe rury i przewody rurowe, o okrągłym przekroju poprzecznym, bez szwu, ze stali |
| 29 | Rury przewodowe w rodzaju stosowanych do rurociągów ropy naftowej lub gazu, spawane, o średnicy zewnętrznej <= 406,4 mm, ze stali |
| 30 | Pozostałe rury i przewody rurowe, o okrągłym przekroju poprzecznym, spawane, o średnicy zewnętrznej <= 406,4 mm, ze stali |
| 31 | Rury i przewody rurowe, o przekroju poprzecznym innym niż okrągły, spawane, o średnicy zewnętrznej <= 406,4 mm, ze stali |
| 32 | Łączniki rur lub przewodów rurowych inne niż odlewane, ze stali |
| 33 | Pręty ciągnione na zimno oraz kątowniki, kształtowniki i profile, ze stali niestopowej |
| 34 | Pręty ciągnione na zimno oraz kątowniki, kształtowniki i profile, z pozostałej stali stopowej |
| 35 | Wyroby płaskie walcowane na zimno, ze stali, o szerokości < 600 mm, niepokrywane |
| 36 | Wyroby płaskie walcowane na zimno, ze stali, o szerokości < 600 mm, platerowane, powlekane lub pokrywane |
| 37 | Kształtowniki otwarte, formowane lub profilowane na zimno, ze stali niestopowej |
| 38 | Arkusze żeberkowane ze stali niestopowej |
| 39 | Drut ciągniony na zimno, ze stali niestopowej |
| 40 | Srebro nieobrobione plastycznie lub w postaci półproduktu, lub w postaci proszku |
| 41 | Złoto nieobrobione plastycznie lub w postaci półproduktu, lub w postaci proszku, z wyłączeniem złota inwestycyjnego w rozumieniu art. 121 ustawy, z zastrzeżeniem poz. 43 |
| 42 | Platyna nieobrobiona plastycznie lub w postaci półproduktu, lub w postaci proszku |
| 43 | Złoto inwestycyjne w rozumieniu art. 121 ustawy |
| 44 | Metale nieszlachetne lub srebro, platerowane złotem, nieobrobione inaczej niż do stanu półproduktu – wyłącznie srebro, platerowane złotem, nieobrobione inaczej niż do stanu półproduktu |
| 45 | Metale nieszlachetne platerowane srebrem oraz metale nieszlachetne, srebro lub złoto, platerowane platyną, nieobrobione inaczej niż do stanu półproduktu – wyłącznie złoto i srebro, platerowane platyną, nieobrobione inaczej niż do stanu półproduktu |
| 46 | Aluminium nieobrobione plastycznie |
| 47 | Ołów nieobrobiony plastycznie |
| 48 | Cynk nieobrobiony plastycznie |
| 49 | Cyna nieobrobiona plastycznie |
| 50 | Miedź nierafinowana; anody miedziane do rafinacji elektrolitycznej |
| 51 | Miedź rafinowana i stopy miedzi, nieobrobione plastycznie; stopy wstępne miedzi |
| 52 | Proszki i płatki z miedzi i jej stopów |
| 53 | Płaskowniki, pręty, kształtowniki i walcówka, z miedzi i jej stopów |
| 54 | Druty z miedzi i jej stopów |
| 55 | Nikiel nieobrobiony plastycznie |
| 56 | Pozostałe metale nieżelazne i wyroby z nich; cermetale; popiół i pozostałości zawierające metale i związki metali – wyłącznie odpady i złom metali nieszlachetnych |
| 57 | Pozostałe konstrukcje i ich części; płyty, pręty, kątowniki, kształtowniki itp. z żeliwa, stali lub aluminium – wyłącznie ze stali |
| 58 | Tkaniny, kraty, siatki i ogrodzenia z drutu z żeliwa, stali lub miedzi; siatka rozciągana z żeliwa, stali lub miedzi – wyłącznie ze stali |
| 59 | Elektroniczne układy scalone – wyłącznie procesory |
| 60 | Komputery i pozostałe maszyny do automatycznego przetwarzania danych |
| 61 | Jednostki pamięci – wyłącznie dyski twarde (HDD) |
| 62 | Półprzewodnikowe urządzenia pamięci trwałej – wyłącznie dyski SSD |
| 63 | Telefony dla sieci komórkowych lub dla innych sieci bezprzewodowych – wyłącznie telefony komórkowe, w tym smartfony |
| 64 | Odbiorniki telewizyjne, nawet zawierające odbiorniki radiowe lub aparaturę do zapisu lub odtwarzania dźwięku lub obrazu |
| 65 | Konsole do gier wideo (w rodzaju stosowanych z odbiornikiem telewizyjnym lub samodzielnym ekranem) i pozostałe urządzenia do gier zręcznościowych lub hazardowych z elektronicznym wyświetlaczem – z wyłączeniem części i akcesoriów |
| 66 | Aparaty fotograficzne cyfrowe i kamery cyfrowe |
| 67 | Akumulatory elektryczne i ich części |
| 68 | Części do silników spalinowych wewnętrznego spalania, o zapłonie iskrowym, z wyłączeniem części do silników lotniczych |
| 69 | Części i akcesoria do fotokopiarek – wyłącznie kasety z tuszem i głowicą drukującą do drukarek do maszyn do automatycznego przetwarzania danych, tonery z głowicą drukującą do drukarek do maszyn do automatycznego przetwarzania danych |
| 70 | Wiązki przewodów zapłonowych i innych przewodów, w rodzaju stosowanych w pojazdach samochodowych, statkach powietrznych lub pływających – wyłącznie wiązki przewodów zapłonowych i innych przewodów, w rodzaju stosowanych w pojazdach samochodowych |
| 71 | Świece zapłonowe; iskrowniki; prądnice iskrownikowe; magnetyczne koła zamachowe; rozdzielacze; cewki zapłonowe |
| 72 | Silniki rozrusznikowe oraz rozruszniki pełniące rolę prądnic; pozostałe prądnice i pozostałe rodzaje wyposażenia do silników spalinowych |
| 73 | Sprzęt sygnalizacyjny elektryczny, wycieraczki do szyb, urządzenia zapobiegające zamarzaniu lub potnieniu szyb, w rodzaju stosowanych w pojazdach |
| 74 | Części pozostałego sprzętu i wyposażenia elektrycznego do pojazdów |
| 75 | Pasy bezpieczeństwa, poduszki powietrzne oraz części i akcesoria nadwozi |
| 76 | Części i akcesoria do pojazdów silnikowych (z wyłączeniem motocykli), gdzie indziej niesklasyfikowane |
| 77 | Części i akcesoria do motocykli i przyczep motocyklowych bocznych |
| 78 | Biżuteria i jej części oraz pozostałe wyroby jubilerskie i ich części, ze złota i srebra lub platerowane metalem szlachetnym – wyłącznie części biżuterii i części pozostałych wyrobów jubilerskich ze złota, srebra i platyny, tj. niewykończone lub niekompletne wyroby jubilerskie i wyraźne części biżuterii, w tym pokrywane lub platerowane metalem szlachetnym |
| 79 | Wraki przeznaczone do złomowania inne niż statki i pozostałe konstrukcje pływające |
| 80 | Odpady szklane |
| 81 | Odpady z papieru i tektury |
| 82 | Pozostałe odpady gumowe |
| 83 | Odpady z tworzyw sztucznych |
| 84 | Odpady inne niż niebezpieczne zawierające metal |
| 85 | Niebezpieczne odpady zawierające metal |
| 86 | Odpady i braki ogniw i akumulatorów elektrycznych; zużyte ogniwa i baterie galwaniczne oraz akumulatory elektryczne |
| 87 | Surowce wtórne metalowe |
| 88 | Surowce wtórne ze szkła |
| 89 | Surowce wtórne z papieru i tektury |
| 90 | Surowce wtórne z tworzyw sztucznych |
| 91 | Surowce wtórne z gumy |
| 92 | Benzyny silnikowe, oleje napędowe, gazy przeznaczone do napędu silników spalinowych – w rozumieniu przepisów o podatku akcyzowym |
| 93 | Oleje opałowe oraz oleje smarowe – w rozumieniu przepisów o podatku akcyzowym |
| 94 | Pakiety oprogramowania systemów operacyjnych – wyłącznie dyski SSD |
| 95 | Pakiety pozostałego oprogramowania użytkowego – wyłącznie dyski SSD |
| 96 | Pozostałe filmy i nagrania wideo na dyskach, taśmach magnetycznych itp. nośnikach – wyłącznie dyski SSD |
| 97 | Usługi w zakresie przenoszenia uprawnień do emisji gazów cieplarnianych, o których mowa w ustawie z dnia 12 czerwca 2015 r. o systemie handlu uprawnieniami do emisji gazów cieplarnianych (Dz. U. z 2018 r. poz. 1201 i 2538 oraz z 2019 r. poz. 730, 1501 i 1532) |
| 98 | Roboty budowlane związane ze wznoszeniem budynków mieszkalnych (prace związane z budową nowych budynków, przebudową lub remontem istniejących budynków) |
| 99 | Roboty budowlane związane ze wznoszeniem budynków niemieszkalnych (prace związane z budową nowych budynków, przebudową lub remontem istniejących budynków) |
| 100 | Roboty ogólnobudowlane związane z budową autostrad, dróg, ulic i innych dróg dla pojazdów i pieszych oraz budową pasów startowych |
| 101 | Roboty ogólnobudowlane związane z budową dróg szynowych i kolei podziemnej |
| 102 | Roboty ogólnobudowlane związane z budową mostów i tuneli |
| 103 | Roboty ogólnobudowlane związane z budową rurociągów przesyłowych |
| 104 | Roboty ogólnobudowlane związane z budową sieci rozdzielczych, włączając prace pomocnicze |
| 105 | Roboty ogólnobudowlane związane z budową systemów irygacyjnych (kanałów), magistrali i linii wodociągowych, obiektów do uzdatniania wody i oczyszczania ścieków oraz stacji pomp |
| 106 | Roboty związane z wierceniem studni i ujęć wodnych oraz instalowaniem zbiorników septycznych |
| 107 | Roboty ogólnobudowlane związane z budową przesyłowych linii telekomunikacyjnych i elektroenergetycznych |
| 108 | Roboty ogólnobudowlane związane z budową rozdzielczych linii telekomunikacyjnych i elektroenergetycznych |
| 109 | Roboty ogólnobudowlane związane z budową elektrowni |
| 110 | Roboty ogólnobudowlane związane z budową nabrzeży, portów, tam, śluz i związanych z nimi obiektów hydrotechnicznych |
| 111 | Roboty ogólnobudowlane związane z budową obiektów produkcyjnych i górniczych |
| 112 | Roboty ogólnobudowlane związane z budową stadionów i boisk sportowych |
| 113 | Roboty ogólnobudowlane związane z budową pozostałych obiektów inżynierii lądowej i wodnej, gdzie indziej niesklasyfikowane |
| 114 | Roboty związane z rozbiórką i burzeniem obiektów budowlanych |
| 115 | Roboty związane z przygotowaniem terenu pod budowę, z wyłączeniem robót ziemnych |
| 116 | Roboty ziemne: roboty związane z kopaniem rowów i wykopów oraz przemieszczaniem ziemi |
| 117 | Roboty związane z wykonywaniem wykopów i wierceń geologiczno-inżynierskich |
| 118 | Roboty związane z wykonywaniem instalacji elektrycznych służących bezpieczeństwu |
| 119 | Roboty związane z wykonywaniem pozostałych instalacji elektrycznych |
| 120 | Roboty związane z wykonywaniem instalacji wodnokanalizacyjnych i odwadniających |
| 121 | Roboty związane z wykonywaniem instalacji cieplnych, wentylacyjnych i klimatyzacyjnych |
| 122 | Roboty związane z wykonywaniem instalacji gazowych |
| 123 | Roboty związane z zakładaniem izolacji |
| 124 | Roboty związane z zakładaniem ogrodzeń |
| 125 | Pozostałe roboty instalacyjne, gdzie indziej niesklasyfikowane |
| 126 | Roboty tynkarskie |
| 127 | Roboty instalacyjne stolarki budowlanej |
| 128 | Roboty związane z wykładaniem posadzek i oblicowywaniem ścian |
| 129 | Roboty związane z wykładaniem podłóg i ścian lastryko, marmurem, granitem lub łupkiem |
| 130 | Pozostałe roboty związane z wykładaniem podłóg i ścian (włączając tapetowanie), gdzie indziej niesklasyfikowane |
| 131 | Roboty malarskie |
| 132 | Roboty szklarskie |
| 133 | Roboty związane z wykonywaniem elementów dekoracyjnych |
| 134 | Roboty związane z wykonywaniem pozostałych wykończeniowych robót budowlanych, gdzie indziej niesklasyfikowanych |
| 135 | Roboty związane z wykonywaniem konstrukcji dachowych |
| 136 | Roboty związane z wykonywaniem pozostałych prac dekarskich |
| 137 | Roboty związane z zakładaniem izolacji przeciwwilgociowych i wodochronnych |
| 138 | Roboty związane z montowaniem i demontowaniem rusztowań |
| 139 | Roboty związane z fundamentowaniem, włączając wbijanie pali |
| 140 | Roboty betoniarskie |
| 141 | Roboty związane ze wznoszeniem konstrukcji stalowych |
| 142 | Roboty związane ze wznoszeniem konstrukcji z cegieł i kamienia |
| 143 | Roboty związane z montażem i wznoszeniem konstrukcji z elementów prefabrykowanych |
| 144 | Roboty związane z wykonywaniem pozostałych specjalistycznych robót budowlanych, gdzie indziej niesklasyfikowanych |
| 145 | Sprzedaż hurtowa części i akcesoriów do pojazdów samochodowych, z wyłączeniem motocykli |
| 146 | Sprzedaż detaliczna części i akcesoriów do pojazdów samochodowych (z wyłączeniem motocykli) prowadzona w wyspecjalizowanych sklepach |
| 147 | Pozostała sprzedaż detaliczna części i akcesoriów do pojazdów samochodowych, z wyłączeniem motocykli |
| 148 | Sprzedaż hurtowa motocykli oraz części i akcesoriów do nich – wyłącznie sprzedaż części i akcesoriów do motocykli |
| 149 | Sprzedaż detaliczna motocykli oraz części i akcesoriów do nich prowadzona w wyspecjalizowanych sklepach – wyłącznie sprzedaż części i akcesoriów do motocykli |
| 150 | Pozostała sprzedaż detaliczna motocykli oraz części i akcesoriów do nich – wyłącznie sprzedaż detaliczna części i akcesoriów do motocykli |
Nowe obowiązki i odpowiedzialność
Nie bez kozery przytoczyłem całą tabelę Załącznika nr 15. Od dnia 01.11.2019 r. ustawodawca nałożył na sprzedającego i kupującego niemalże obowiązek znajomości tego załącznika na pamięć. Każdorazowo dokonując sprzedaży albo nabycia, podatnicy obowiązani są sprawdzić, czy sprzedawany albo kupowany towar znajduje się na tej liście, a na tej podstawie rozważyć, czy taka faktura winna być opłacona w systemie split payment (Mechanizm Podzielonej Płatności – MPP) czy też nie.
Sam obowiązkowy system MPP od 01.11.2019 r. znosi dotychczas stosowane rozwiązanie odwrotnego obciążenia (np. w przypadku robót budowlanych w ramach podwykonawstwa).
Ponadto, nowelizacja zmieniła szczegóły odpowiedzialności solidarnej względem zobowiązań podatkowych naszych dostawców. Dotychczas obowiązywał limit 50.000,00 zł, do którego nabywca nie ponosił żadnego ryzyka w przypadku niewywiązania się z obowiązków podatkowych przez dostawcę. Obecnie te zasady uległy zmianie.
Poniżej postaram się rozpatrzyć szczegółowo te aspekty.
- Limit
Ustawodawca wielokrotnie wskazuje pewien limit, wynikający z art. 19 pkt 2 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. – Prawo przedsiębiorców, który ma zastosowanie w kilku sytuacjach (opisanych poniżej). Niestety, dokonuje odwołania w sposób nieprecyzyjny, trudno jest więc jednoznacznie określić jego wartość. Późniejsze interpretacje Ministerstwa Finansów (przypomnę: do dziesięciokrotnie nowelizowanej ustawy w ciągu 9 miesięcy) pomagają zrozumieć sens zapisów nowelizacji.
Kwota omawianego limitu wynosi 15.000,00 zł włącznie, a więc powołanie się na ten limit oznacza każdą kwotę przekraczającą 15.000,00 zł.
Kwota limitu dotyczy wartości faktury brutto (a więc z podatkiem VAT).
- Obowiązkowy mechanizm podzielonej płatności
Z założenia MPP nie ma zastosowania w przypadku sprzedaży detalicznej, tj. na rzecz osób fizycznych. Obowiązkowy MPP może zaś wystąpić w dwóch przypadkach, które poniżej przeanalizujemy.
Mowa o:
- Sprzedaży wyłącznie towarów / świadczeniu usług wymienionych w
Załączniku nr 15; - Sprzedaży „mieszanej”, tj. jednoczesnej sprzedaży towarów / świadczenia usług wymienionych w Załączniku nr 15 oraz tych, które w Załączniku nr 15 nie zostały wymienione;
Obowiązkowy mechanizm podzielonej płatności jest obligatoryjny:
- Gdy kwota faktury sprzedaży wyłącznie towarów / świadczenia usług wymienionych w Załączniku nr 15 przekroczy limit (czyli faktura będzie na min. 15.000,01 zł) – w stosunku do całej faktury;
- Gdy kwota faktury sprzedaży mieszanej przekroczy limit (czyli faktura będzie na min. 15.000,01 zł) – choćby na tej fakturze towary / usługi z załącznika nr 15 stanowiła jedną, symboliczną pozycję (choćby złotówka) – w stosunku do towarów z Załącznika nr 15.
W przypadku, gdy: wartość faktury przekracza limit, znajduje się na niej minimum jeden towar lub usługa z Załącznika nr 15 oraz strony są aktywnymi płatnikami podatku VAT:
- Sprzedawca obowiązany jest do umieszczenia na fakturze napisu „mechanizm podzielonej płatności” (brak lub inne adnotacje są niedopuszczalne i stanowią wadliwość faktury; sprostowanie możliwe poprzez fakturę korektę lub notę korygującą); dopuszczalne jest, by na przy pozycjach towarów/usług na fakturze dodatkowo wskazywać, które podlegają MPP.
- Nabywca obowiązany jest do dokonania płatności za nabyte towary wymienione w Załączniku nr 15 w systemie MPP.
Brak adnotacji „Mechanizm podzielonej płatności” na fakturze nie zwalnia nabywcy z płatności wg tego systemu, jeśli istnieją przesłanki ku obowiązkowemu MPP.
- Dobrowolny mechanizm podzielonej płatności
Dobrowolny MPP może wystąpić w czterech przypadkach.
Mowa o:
- Sprzedaży wyłącznie towarów / świadczeniu usług wymienionych w
Załączniku nr 15, z zastrzeżeniem, że wartość faktury nie przekracza limitu; - Sprzedaży „mieszanej”, tj. jednoczesnej sprzedaży towarów / świadczenia usług wymienionych w Załączniku nr 15 oraz tych, które w Załączniku nr 15 nie zostały wymienione, z zastrzeżeniem, że łączna wartość faktury nie przekracza limitu;
- Sprzedaży „mieszanej”, tj. jednoczesnej sprzedaży towarów / świadczenia usług wymienionych w Załączniku nr 15 oraz tych, które w Załączniku nr 15 nie zostały wymienione, w sytuacji gdy łączna wartość faktury przekracza limit – w stosunku do towarów i usług nieujętych w Załączniku nr 15;
- Wyłącznie sprzedaży towarów / świadczeniu usług niewymienionych w Załączniku nr 15.
W tych przypadkach dopuszczalne jest dokonanie płatności w formie przelewu MPP, pomimo, że nie ma takiego prawnego obowiązku. Upraszczając, gdy wartość faktury nie przekracza kwoty 15.000,00 zł oraz gdy sprzedaży podlegają towary lub usługi spoza katalogu Załącznika nr 15, to możemy dokonać płatności w formie MPP.
Ponadto, gdy faktura przekracza limit i dokumentuje sprzedaż mieszaną, nie mamy obowiązku (jedynie możliwość) opłacania w formie MPP części faktury, która obejmuje towary i usługi spoza Załącznika nr 15.
Uwaga! Obowiązek dokonywania płatności poprzez MPP nie zostaje wyłączony w przypadku płatności kartą płatniczą czy też poprzez systemy
płatności internetowych.
Przykład:
XYZ sp. z o.o. zakupiła od ABC sp. z o.o. wyposażenie. Faktura opiewała na kwotę 25.000,00 zł brutto. Na tą wartość składał się zakup: aparatu fotograficznego na kwotę 5.000,00 zł oraz mebli na kwotę 20.000,00 zł. W tym przypadku, spółka XYZ obligatoryjnie musi dokonać zapłaty MPP kwoty 5.000,00 zł, gdyż łączna kwota faktury przekracza 15.000,00 zł, a aparat fotograficzny znajduje się w katalogu towarów Załącznika 15. Pozostałą kwotę, tj. 20.000,00 zł, spółka może zapłacić przelewem tradycyjnym lub dobrowolnie MPP.
Konsekwencje i kary
Oczywiście legislator wprowadził konsekwencje (kary) za niestosowanie się do zapisów Ustawy.
- Jeśli, pomimo obowiązku, Sprzedawca nie umieści na fakturze adnotacji „Mechanizm podzielonej płatności” – US nałoży sankcję w wysokości 30% wartości VAT faktury, chyba, że nabywający dokona płatności w systemie MPP – wtedy sankcja nie zostanie nałożona;
Przykład:
XYZ sp. z o.o. dokonała sprzedaży na rzecz ABC sp. z o.o. węgla kamiennego. Faktura opiewała na kwotę 123.000,00 zł brutto (100.000,00 zł netto; 23.000,00 zł 23% VAT). Spółka XYZ nie oznaczyła faktury adnotacją „Mechanizm Podzielonej Płatności” (winna to zrobić, gdyż kwota przekracza 15.000,00 zł a towar jest z katalogu Załącznika nr 15). Spółka ABC dokonała przelewu tradycyjnego.
Na spółkę XYZ zostanie nałożona sankcja w wysokości: 23.000,00 zł x 30% = 5.290,00 zł.
- Jeśli, pomimo obowiązku, Nabywca nie dokona płatności wg mechanizmu podzielonej płatności – US nałoży sankcję w wysokości 30% wartości VAT faktury, chyba, że Sprzedający odprowadzi należny podatek VAT z tyt. tej faktury do US.
XYZ sp. z o.o. dokonała zakupu od ABC sp. z o.o. części samochodowych. Faktura opiewała na kwotę 22.140,00 zł brutto (20.000,00 zł netto; 2.140,00 zł 23% VAT). Spółka XYZ dokonała przelewu tradycyjnego, nie opłacając jej poprzez MPP (winna to zrobić, gdyż kwota przekracza 15.000,00 zł, została oznaczona odpowiednią adnotacją i towar jest z katalogu Załącznika nr 15). Spółka ABC odprowadziła należny podatek VAT do US.
Spółka XYZ uniknęła sankcji w wysokości 2.140,00 zł x 30% = 642,00 zł, gdyż jej kontrahent odprowadził należny podatek VAT do US.
- Naruszenie obowiązku stosowania MPP może skutkować karą grzywny do 720 stawek dziennych a w przypadku mniejszej wagi – mandatem (art. 56c Kodeksu Karno-Skarbowego).
- Jeżeli płatność zostanie dokonana z pominięciem MPP, pomimo zawarcia na fakturze wyrazów „mechanizm podzielonej płatności”, dokonujący jej podmiot nie będzie mógł zaliczyć jej do kosztów podatkowych (art. 22p ust. 1 pkt 3 ustawy o PIT i art. 15d ust. 1 pkt 3 ustawy o CIT) – przepis wchodzi w życie 01.01.2020 r.
Odpowiedzialność solidarna
Parlament w nowelizacji zmienił zasady odpowiedzialności solidarnej. Za odpowiedzialność solidarną należy rozumieć sytuację, gdy dostawca nie odprowadzi należnego podatku VAT z tytułu dostawy na rzecz nabywcy i nabywca będzie musiał uregulować to zobowiązanie za sprzedawcę (niejako podwójnie, gdyż pierwszy raz uregulował tę kwotę VAT wraz z fakturą, kolejny raz samą kwotę VAT obowiązany jest odprowadzić do urzędu skarbowego).
Dotychczas sprawa była dość prosta, gdyż obowiązywał limit 50.000,00 zł, do którego nabywca nie ponosił żadnej odpowiedzialności.
W obecnej sytuacji odpowiedzialność solidarna pojawia się już od pierwszej złotówki, a górnym progiem jest kwota limitu (tj. 15.000,00 zł – kwota, po której należy stosować mechanizm podzielonej płatności), jednak z dwoma zastrzeżeniami. Po pierwsze – na fakturze musi znaleźć się choć jeden towar z załącznika nr 15. Po drugie – kwota 15.000,00 zł dotyczy łącznej wartości faktury, a nie towarów z załącznika. Oznacza to, że wystarczy dokonać zakupu mieszanego pow. kwoty 15.000,00 zł, zapłacić MPP część przypadającą na towary lub usługi z katalogu z Załącznika nr 15 i tym samym uniknąć odpowiedzialności solidarnej.
Reasumując, mechanizm podzielonej płatności znosi odpowiedzialność solidarną z nabywcy. Oczywiście samo zastosowanie MPP nie wyczerpuje przesłanek należytej staranności – konieczna jest jeszcze co najmniej formalna weryfikacja kontrahenta (rejestracja, reprezentacja itd).
Jak dokonać przelewu wg MPP?
Technicznie rzecz biorąc, do dokonania przelewu split payment (MPP) należy posiadać firmowe konto bankowe. Ustawodawca nakłada obowiązek posiadania takich kont przed podmioty dokonujące dostawy towarów lub świadczące usługi z Załącznika nr 15.
Następnie, należy wybrać zakładkę przelewy -> przelew split payment (ew. MPP). Dalej, potrzebny jest numer faktury (ew. okres, za który dokonywany jest przelew), kwota netto oraz kwota VAT. System bankowy nie weryfikuje poprawności i zależności „netto-vat”, gdyż jest to technicznie niemożliwe (nie da się zweryfikować poprawności sumy vat np. w stosunku do zakupów opodatkowanych różnymi stawkami VAT). Po zatwierdzeniu przelewu, system bankowy weryfikuje saldo konta VAT. Jeśli są na nim wystarczające środki, przelewa je na rachunek główny i jako jeden przelew przekazuje do banku odbiorcy, który to dzieli wg zawartych w przelewie informacji, pozostawiając kwotę netto dostępną dla kontrahenta, a kwotę VAT przekazuje na dedykowane konto.
Jeśli na koncie VAT nie ma wystarczających środków albo jego saldo jest zerowe, wtedy cały przelew MPP zostanie zrealizowany, jednak środki zostaną w całości pobrane z rachunku bieżącego, a bank odbiorcy podzieli te środki na netto i VAT.
